El Greco. Ο αρχιτέκτονας πίσω από το ζωγράφο.

Photo (by Joaquín Bérchez) into a photo (taken by aRTistokratissa at the exhibition)

Παθιασμένος, αλαζόνας, εγωιστής, υπερήφανος, ανεξάρτητος, καλλιεργημένος. 

Πολλά έχουν ειπωθεί για το χαρακτήρα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου ( El Greco ). Ακόμη περισσότερα όμως μένει να διασταυρωθούνε με την ιστορική αλήθεια, καθώς οι περισσότεροι χαρακτηρισμοί έχουν συναντηθεί κυρίως με τον μύθο που περιβάλλει το ζωγράφο ή τη σκοπιμότητα του εκάστοτε μελετητή. Ανά τους αιώνες οι άνθρωποι κρίνονται από τις πράξεις τους και ευτυχώς για μας ο συγκεκριμένος έχει αφήσει πολλά και σημαντικά έργα πίσω του για να ανατρέχουμε κάθε φορά που το χρειαζόμαστε, χωρίς διαμεσολαβητές στην ερμηνεία τους.

Joaquín Bérchez's work. From aRTistokratissa's point of view

Μιλώντας με γεγονότα, ξέρουμε ότι ο El Greco πέρασε, κατά προσέγγιση, δέκα χρόνια (1567-1577) στην Ιταλία, ξεκινώντας από το Μπασάνο (Bassano), συνεχίζοντας στη Βενετία και καταλήγοντας ( ;) στη Ρώμη. Έτσι ή κάπως έτσι, μιας και η πορεία του επιδέχεται πολλές ανακατασκευές και αυτό είναι αντικείμενου επόμενου ποστ. Το σίγουρο είναι ότι βρέθηκε στις πιο σημαντικές πόλεις της εποχής, στην ακμή τους. Βρέθηκε "εκεί που τα πράγματα συμβαίνουν", τουλάχιστον στον τομέα που τον αφορά. 

Γιατί πού αλλού, αν όχι στη Βενετία και τη Ρώμη, η ζωγραφική, η γλυπτική και η αρχιτεκτονική δεν εξασκούνταν καθημερινά, ως εφαρμοσμένη πραγματικότητα τόσο από τους καλλιτέχνες όσο και από τους κατέχοντες πλούτο και εξουσία;

Andrea Palladio, 1575, now at Statens Museum for Kunst, Copenhagen

Τις γνώσεις του  Θεοτοκόπουλου για την αρχιτεκτονική και τη σημασία της στην πορεία του τη διαπιστώνουμε και από ένα ζωγραφικό του έργο, αν η επιλογή του θέματος λέει κάτι για το δημιουργό. Πρόκειται για το πορτραίτο του Andrea Palladio, έναν από τους πιο επιδραστικούς αρχιτέκτονες στην ιστορία της δυτικής αρχιτεκτονικής, συγγραφέα και του I quattro libri dell'architettura (The Four Books of Architecture). Πέθανε το 1580, οπότε μπορούμε με ασφάλεια να τον χαρακτηρίσουμε σύγχρονο του Greco και στην ακμή του, κατά την περίοδο που ο τελευταίος βρισκόταν επί ιταλικού εδάφους.

Οι περισσότεροι αναλυτές/μελετητές/βιογράφοι χαρακτηρίζουν τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο ως ζωγράφο, γλύπτη και αρχιτέκτονα και δεν έχω λόγο να το αμφισβητήσω. Στην Ελλάδα όμως είναι κυρίως γνωστός μέσω της πρώτης ιδιότητας, ίσως γιατί επιμένουμε εμμονικά στην ελληνικότητα του και τα στοιχεία που τη συνθέτουν (βυζαντινή τεχνοτροπία, φορητές εικόνες). Προφανώς η γλυπτική και η αρχιτεκτονική είναι πολύ δυτικότροπες ασχολίες, χωρίς  εφαρμογή (και άρα σύνδεση με το ελληνικό κοινό) στις βυζαντινού τύπου εκκλησίες μας. 

At ICAtenas gallery

Η έκθεση φωτογραφίας "Ο ΓΚΡΕΚΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΤΕΜΠΛΩΝ" , του φωτογράφου και ιστορικού αρχιτεκτονικής Χοακίν Μπέρτσεθ (Joaquín Bérchez) έρχεται να ολοκληρώσει το πορτραίτο και να στρέψει τη ματιά μας και στις υπόλοιπες δραστηριότητες του ζωγράφου. Με αφορμή την συμπλήρωση 400 ετών από τον θάνατο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου «Ελ Γκρέκο» στο Τολέδο (Ηράκλειο, Κρήτη 1541 – Τολέδο, 1614) επιχειρεί μια φωτογραφική αναδρομή στα ορόσημα της καλλιτεχνικής του δραστηριότητας στην Ισπανία, στον τομέα των εκκλησιαστικών τέμπλων. 

Santo Domingo's retable. Detail.

 

Colegio De San Bernardino. Detail.

Διάρκεια έκθεσης : 19/2/ - 30/3/2014

Επιμελητής: Χοακίν Μπέρτσεθ (Joaquín Bérchez)

Αίθουσα εκθέσεων του Ινστιτούτου Θερβάντες της Αθήνας. Μητροπόλεως 23, Σύνταγμα. 

Ωράριο: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00-21.00 και Σάββατο: 10.00-14.00. Κλειστά τις Κυριακές και  03.03 και 25.03.2014  Είσοδος ελεύθερη.