Μπορίς Παστερνάκ 1890-1960

... " Η ποίηση μου γεννιόταν από τις διαλείψεις των εμπειριών μου, που εκτείνονταν σε ειρμούς, από την ποικιλία των ρυθμών τους, από την καθυσττέρηση των πιο ρουτινιέρικων κι από τη συσσώρευση τους πίσω, στα μακρινά βάθη των αναμνήσεων.... 

Και στο τέλος, παρατεταμένοι σε διάφορα επίπεδα, οι υπόλοιποι ειρμοί. Άκουγα συχνά να σφυρίζει η νοσταλγία, που είχε αρχίσει πολύ πριν από μένα. Αγγίζοντας με από πίσω, το σφύριγμα προκαλούσε φόβο και οίκτο. Προερχόταν από την καθημερινότητα, που είχε ξεμείνει, και μια απειλούσε να φρενάρει την πραγματικότητα, μια ικέτευε για την επανασύνδεση της με το ζωντανό αέρα, που στο μεταξύ είχε προχωρήσει πολύ μακριά. Σ' αυτό ακριβώς το βλέμμα προς τα πίσω, συνίστατο εκείνο, που λέγεται έμπνευση..."

Απόσπασμα από το βιβλίο του Μ.Παστερνάκ "Προσωπική μαρτυρία" ( εκδόσεις Στοχαστής, μετάφραση Μοίρα Δημητρίου ), που όπως σημειώνει και ο ίδιος στην αρχή του "στο βιβλίο μου, που το έγραψα γύρω στα 1920, ανάλυσα τις περιπτώσεις που μ' έκαναν αυτό που είμαι". 

Το ίδιο βιβλίο επίσης αναφέρεται στα γράμματα της Μαρίνας Τσβετάγιεβα και ως "Άδεια διέλευσης", πιο πετυχημένη και συνεπής μετάφραση του πρωτότυπου τίτλου ( " Η αλληλογραφία των τριών", εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Σταυρούλα Αργυροπούλου, Γιώργος Δεπάστας ) - η εκτίμηση είναι προσωπική.